OKULUN İLK GÜNÜ: OKUL KORKUSU İLE NASIL BAŞEDİLİR?

---

Bir çocuğun okula ilk kez başlaması hem çocuk için hem de ailesi için hem heyecanlı hem unutulmaz bir olaydır. Fakat bu durum bazen kaygı ve endişe verici olabilir.

OKUL VE AYRILIK KAYGISI NEDİR?

Ayrılık kaygısı, çocuğun anne-baba veya bakım verenden ayrılma ile ilgili normal olmayan şekilde yoğun kaygı duymasıdır.

Okul zamanı ayrılık kaygısı ise; okula uyum sağlamada zorluk çeken çocuklarda korku, öfke, hiçbir sebebi olmadan kendini iyi hissetmeme, okula yönelik olumsuz duygular besleme gibi şikayetlerle ortaya çıkan anneden ayrılmama durumudur.

Okul korkusunun temeline inilecek olursa çocuğun genellikle anne-baba ya da başka bir bakım verenden ayrılmakla ilgili kaygısı bulunur. Ayrılık kaygısı denilen bu durum anneden ya da bakım verenden okul sebebiyle ayrılmak istememesidir.  Okul korkusu sosyal fobi, başarılı olamama kaygısı vb. gibi durumlardan da kaynaklansa da genel olarak ayrılık kaygısı ile ilgilidir. Ayrılık kaygısı bebekte bağlanmanın başladığı 6. aydan itibaren görülmeye başlar, 13. ve 18. aylar arasında çok yoğundur. 3 yaşından itibaren çocuğun bilişsel gelişiminin ilerlemesiyle çocuk ayrılmanın geçici olduğunu keşfetmeye başlar. Bu durum 3 yaşına kadar gayet normaldir. 3 yaşından itibaren ise ayrılma kaygıları azalmaya başlar. Çoğu çocuk zamanla bu ayrılıklarla başa çıkabilmeyi öğrense de bazı çocuklarda çeşitli nedenlerle ayrılık tehlikeymiş gibi hissedilebilir. Özellikle okula başlama zamanında çok sık rastlanan bir durumdur.

BAKINIZ: GÜVENLİ BAĞLANMA NEDİR?

ÇOCUĞUN AKLINDAKİ SORULAR VE KAYGILAR

‘’İlk günüm nasıl geçecek?’’

‘’Ya annem gelmezse’’

‘’Ya hiç arkadaşım olmazsa’’

‘’Ya kaybolursam’’

‘’Ya kötü bir olay yaşarsam ve annem/babam yanımda olmazsa’’

FİZİKSEL BELİRTİLER

• Karın ağrısı

• Mide bulantısı

• Kalp çarpıntısı

• Nefes darlığı

DUYGULAR

• Endişe

• Korku

• Üzüntü

• Öfke

OKUL KORKUSU BELİRTİLERİ

• Anneden ayrılmaya şiddetli tepkiler gösterme, anneye yapışma, direnme, ağlama krizleri.

• Okula gitmeyi reddetme, okula giderken hastalık üretme.

• Okul kelimesini dahi duyunca endişe ve korkuya kapılma.

• Okulla ilgili araç-gereçlere ilgisizlik.

• Okulda olumsuz özellikler bulma, öğretmen ve arkadaşlarından şikayet ederek okula gitmemek için bahane bulma.

• Öfke nöbetleri

• Ağlama

• Yalnız uyumayı reddetme

• Anne veya bakım verene daha çok bağlılık

OKULA YENİ BAŞLAYAN ÇOCUKLAR İÇİN OKUL KORKUSU VE KAYGISINI AZALTACAK ÖNERİLER

• En önemli şey anne babanın sakin olmasıdır. Her ne kadar belli edilmemeye çalışılsa da çocuklar duyguları hemen anlar. Bu duygular çocuk tarafından da anında hissedilerek davranışa dönüşebilir. O yüzden okula başlarken en önemli şey ailenin de buna psikolojik olarak hazır olması ve kaygılarından arınmış olmasıdır.

• Çocuğunuz okula başlarken onu bol bol motive etmelisiniz. Ona okulda yeni arkadaşlar edinerek değişik oyunlar oynayabileceği hem de yeni bilgiler öğreneceğinin heyecanı vurgulayabilirsiniz.

• Bu konuşmalar yapılırken asla kaygılı bir ifadede olunmamalı rahat ve mutlu görünmelisiniz.

• Okula başlamadan önce kısa süreli ayrılıklara çocuğu alıştırın. Büyükannede birkaç saat geçirme, teyzede kuzenlerle eğlenme gibi aktiviteler düzenleyebilirsiniz.

• Okul korkusuyla ilgili asla onu küçümsemeyin, korkusunu hafife almayın. ‘’Ne var bunda korkulacak?’’ gibi yaklaşımlardan kaçının. Bu durumun normal olduğunu, birçok çocuk tarafından yaşandığını ona anlatın ve onu anlayın.

• Okulun ilk günü bu durumun yaşanması gayet normaldir. Bu durum 1 hafta kadar da sürebilir. Çoğu çocuk 1 haftada okula alışır. Birkaç hafta geçmesine rağmen hala okul korkusu düzelmediyse uzman desteği de alınabilir.

• Okula giden çocukların masallarını, hikayelerini okuyarak onu cesaretlendirin.

• Çocuğunuza hoşça kal demeden asla sınıftan kaçmayın. Ona ben seni almak için burada olacağım güvenini verin.

• İlk günlerde kendini güvende hissetmesi için en sevdiği oyuncağını da yanında götürebilir.

• Asla acele etmeyin. Onun korkularını anladığınızı hissettirin. Ve bu korkuya saygı gösterin. Unutmayın her çocuk farklı bir dünyadır. Diğer çocuklarla asla onu kıyaslamayın.

• Eğer ağlama nöbetleri söz konusuysa çocuğa ilk hafta koridorda ya da okulun bahçesinde olacağınıza dair öğretmeni de izin verirse söz verebilirsiniz. Bu durum 1 haftayı geçmemelidir.

• Sabah okula gitmek üzere yapılan hazırlıkları eğlenceli hale getirin. Onu neşeyle uyandırın. Bir okul şarkısı söyleyin. Kahvaltıyı aceleye getirmeyin. Evde stresini atmasını sağlayın.

• Çocuğunuzu okuldan almak için mutlaka tam saatinde orada olun.

• Çocuğunuza ‘’okula gidersen sana bunu alacağım.’’ Gibi rüşvet tekliflerinde bulunmayın.

• Okuldan korkan çocuğu asla cezalandırmayın, küçük düşürücü sözlerle aşağılayıp kızmayın. ‘Sen artık abla-abi oldun, ablalar ağlamaz, erkekler ağlamaz. Korkacak ne var? Böyle davranırsan öğretmenin, arkadaşların seni sevmez.’’ Gibi söylemlerden mutlaka kaçının. Çocuğun duygularını yaşamasına fırsat verin.

• Çocuğun okula gitmesi konusunda tutarlı davranın. Bugün okula gitme peki, gibi teklifler sunmayın.

• Öğretmene durumla ilgili bilgi verilmesi ve işbirliği yapılması süreci kolaylaştıracaktır. Öğretmenle birlikte ilerleyin.

• Korkunun başka bir kaynağı olabilir mi? Diye öğretmenle birlikte sorgulanabilir. Bazen ufak değişiklikler iyi gelebilir.

• Bağımlı olduğu ebeveyn yerine diğer ebeveynin okula götürmesi de bazen çözüm olabilir.

• Çocuğunuzu okula bırakırken onu nerede bekleyeceğinizi, ne zaman geleceğinizi, başka biri alacaksa onu kimin alacağını net bir şekilde anlatın ve söylediklerinizi de mutlaka yapın.

• Çocuğun kaygısını arttıracak söylemlerden uzak durun. ‘’Böyle yaparsan öğretmenin kızar.’’ ‘’Daha akşama ödev yapacaksın.’’ Gibi söylemler çocuğu okuldan daha çok soğutur.

• Bunun yerine ‘’öğretmenin seni çok sevecek.’’ ‘’Çok güzel arkadaşların olacak.’’ Tarzında konuşmalar onu heveslendirecektir.

• Hızlı bir elveda ritüeli oluşturun. Ayrılık anını uzun tutmayın.

• Çocuğunuza kendi öğrenciliğinizden bahsedebilir ve fotoğraflarını gösterebilirsiniz.

OKUL KORKUSU ÇOĞU ZAMAN GEÇİCİDİR

Okul kaygısı ve korkusu genelde 1-2 hafta içinde düzelir. Bu korkunun uzaması halinde uzman yardımı alabilirsiniz. Uzman yardımı geciktirilirse, çocukta sorunlar ve kaygılar artmakta, düzelme uzamaktadır. Okul korkusu, başarısızlığı da beraberinde getirir. Bu yüzden zamanında destek alınması çok önemlidir.

İyi bir eğitim öğretim yılı dileriz.

Bu makale hakkında yorum yapmak ister misiniz ? Tecrübelerinizi paylaşabilirsiniz

---