ERKEN DOĞUM RİSKİ NASIL ANLAŞILIR?
ERKEN DOĞUM NEDİR?
Gebelik 40 haftalık sürenin sonunda doğum eylemi ile sonuçlanan bir süreçtir. Doğumun 36. gebelik haftasından önce gerçekleşmesine erken doğum denir. Erken doğum 20-37. gebelik haftaları arasında olan doğumdur. Sağlıklı bir gebelik, 37-42 hafta arası sürer.
ERKEN DOĞUM NEDEN OLUR?
Erken doğumun kesin olarak nedeni bilinmese de pek çok etkenin erken doğum riskini arttırdığı düşünülür. Bazı kadınlar hiçbir risk faktörü yokken de erken doğum gerçekleşebilir. Erken doğum riskini arttıran faktörler:
- Enfeksiyon ( idrar yolu enfeksiyonları )
- Plasenta ile alakalı komplikasyonlar ( plasenta previa, dekolman plasenta )
- Polihidramnios ( amniyos suyunun fazla olması )
- Çoğul gebelikler
- Gebelik döneminde cerrahi operasyon
- Karın bölgesine darbe almak
- Travmatik olaylar
- Servikal yetmezlikSigara ve alkol kullanımı
- Anne yaşının 18’den küçük olması
- Anne yaşının 35’ten büyük olması
- Daha önceki gebeliklerde erken doğum hikâyesi
- Anemi ( kansızlık )
- Aşırı zayıf olma
- Ateşli hastalıklar
- Doğumlar arası sürenin çok kısa olması
- Stres faktörü
Erken doğum için yukarıdaki risk faktörlerinden birine sahipseniz bunu doktorunuz ile mutlaka paylaşmalısınız.
ERKEN DOĞUM ÖNLENEBİLİR Mİ?
Erken doğum riski, hamilelikte rahim ağzı (serviks) uzunluğu ölçümü ile belirlenebilmektedir. Bunun dışında, herhangi bir belirti gözükmemesine rağmen hamile kadınların %5 ile %11’inde erken doğum görülebilmektedir.
Gebelik öncesinde ve gebelik döneminde doktorun önerdiği tüm kontrolleri yaptırmanız erken doğum riskini azaltmak adına büyük önem taşımaktadır. Ancak erken gebeliklerin engellenmesi her zaman mümkün değildir.
Risk faktörlerinden uzak durarak örneği sigara ve alkolden uzak durmak, rutin doktor kontrollerine gitmek, stresten uzak durmak, ağır işlerden kaçınmak, gebeliklerin arasında en az 6 ay olması vb. erken doğum önlenebilir. Özellikle anemi, idrar yolu enfeksiyonları, serviks ( rahim ağzı ) ve vajinal enfeksiyonlarının önceden saptanması ve tedavi edilmesi erken doğum riskini azaltacaktır.
ERKEN DOĞUM BELİRTİLERİ NEDİR?
1)Kasılmalar: Erken doğumun en önemli işareti kasılmalardır. Doğum yaklaştıkça daha güçlü ve daha sık olmaya başlar. Ama bazı kasılmalar yalancı kasılmalar olarak adlandırılır.
Gerçek ve yalancı kasılmalar arasındaki farklar;
Gerçek Kasılmalar:
Kasılmalar düzenli, ritmiktir ve zamanlar artar.
Alt karın bölgesinden başlayıp, kasık bölgesine doğru yayılırlar.
Kasılmalar durmaz, gittikçe artar
Servikal değişiklikler meydana gelir.
Yalancı Kasılmalar
İkinci trimesterde başlarlar ve üçüncü trimesterde sık görülürler.
Düzensizdir ve zamanla artmaz, pozisyon değiştirince azalır.
Herhangi bir hareket ile ya da dinlenince geçer.
Servikal değişiklik olmaz.
2)Kanlı akıntı:. Servikal değişikliklerin gerçekleşirken, mukuslu, kanlı akıntı görülebilir. Bu doğumun yakın olduğunu gösterir. 39.haftada mukuslu ve kanlı akıntınız varsa doğum başlamış olabilir doktorunuzu arayınız.
3)Suyun gelmesi: Kesenin yırtılarak amniyotik sıvının vajinadan dışarı çıkması halk arasında suyun gelmesi doğumun başladığının işaretidir. Her kadın bu durumu yaşamaz. Hamilelerin yüzde 10 unda bu duruma rastlanırken; diğerlerinde doğum sırasında gerçekleşir.
4)İshal: İshal doğum belirtilerinden biri olabilir. Doğumun erken evresinde, vücut rahim boynunu yumuşatan ve rahimi bastıran prostaglandinleri salgılar. Ayrıca bağırsak hareketini de uyarır. Doğal olarak bebeğin yolunu açmak için bağırsağı boşaltır. Bu da doğumun erken belirtilerinden biridir.
5)Sırt ağrısı: Evet bu haftalarda şiddetli sırt ağrısı da doğum belirtisi olabilir. Bebek doğum kanalından inerken bebeğin kafatası annenin omurgasına çarpıp baskı yapabilir bu da şiddetli ağrılara yol açabilir.
6)Karında baskı hissi: Bebeğin normalde olduğundan daha aşağıda olduğunu ve kasıklarınıza, bazen de belinize baskı yaptığını hissediyorsanız, bu da doğum belirtilerinden biri olabilir. Bazen bu hisse ishal veya aşırı bağırsak hareketleri de eşlik edebilir.
ERKEN DOĞUMDAKİ RAHİM KASILMALARINI NASIL ANLARIM?
Anne adayının erken doğum tehdidi karşısında meydana gelen rahim kasılmalarını saptayabilmesi için, avuç içini hafifçe karnına dokundurması yeterli olacaktır. Avucun altında rahimin toplanıyor hissi yaratması, rahim kasılması belirtisidir. Bu sırada ağrı duyulması gerekmez. Yalnızca kasılmanın sıklığının ve süresinin ölçülmesi önemlidir. Saatte dört defa ya da daha sık ortaya çıkan kasılmalarda mutlaka doktora bildirilmesi gerekir.
YOLCULUK YAPMAK ERKEN DOĞUMA NEDEN OLUR MU?
Yolculuk yapmak tek başına erken doğum sebebi değildir. Hamilelikte normal toplu taşıma araçları ile yolculuk yapılabilir. 34. haftadan sonra olası doğum ihtimalinin yüksek olması nedeni ile beklenmeyen bir zaman ve ortamda doğumun başlama ihtimali göz önüne alınarak uzun seyahatler önerilmemektir. Riskli bir gebelik geçiriyorsanız doktorunuzun izni olmadan uzun seyahatlere çıkmamalısınız.
DEVAMLI YATMAK ERKEN DOĞUMU ÖNLER Mİ?
Eğer riskli bir gebelik geçiriyorsanız doktorunuz doğuma kadar istirahat önerecektir. Erken doğum tehdidi durumunda hastanın fiziksel aktivasyonunu azaltmasını önerilir ancak bu durum sürekli yatakta kalmak, hiç kalkmamak ve devamlı yatmak anlamına gelmemektedir. Sürekli hareketsiz kalmak da başka kötü sonuçları doğurabilir.
VAJİNAL ULTRASON ERKEN DOĞUMA YA DA DÜŞÜĞE SEBEP OLUR MU?
Vajinal ultrason, hamilelik hakkında daha detaylı ve aydınlatıcı bilgiler veren bu amaçla kullanılan bir yöntemdir. Erken doğuma ya da düşüğe sebep olmaz aksine erken doğum tehdidi vajinal ultrasonla tespit edilir.
ERKEN DOĞUM RİSKİNDE NASIL BİR TEDAVİ UYGULANIR?
Uygulanacak olan erken doğum tedavisine bebeğin sağlık durumu ve erken doğuma neden olan unsurlar dikkate alınarak karar verilmektedir. Bebeğin akciğer gelişimini hızlandırma amacına yönelik olarak kortikosteroid kullanımı ya da kasılmaları kontrol altına almaya yönelik farklı tedavilerin uygulanması da söz konusu olabilir. Eğer su gelmesi durumu olursa doğum gerçekleştirilip, bebek yenidoğan yoğun bakıma alınabilir.
Rahim ağzına konulan dikişler de sadece rahim ağzı yetmezliği veya rahim ağzında anatomik bir problemi olan kişilerdeki erken doğumu önlemede faydalı olabilmektedir. Eğer erken doğum risk faktörlerine sahipseniz mutlaka doktor kontrolünde gebeliğinizi geçirmelisiniz.