SPERM KALİTESİ NASIL ARTTIRILIR? BİTKİSEL YÖNTEMLER VE BESLENME YÖNTEMLERİ
Çocuk sahibi olmak isteyen çiftlerde üreme fonksiyonları sağlıklı ve yeterli şekilde çalışması gerekir. Günümüzde her 6 çiftten 1’i çocuk sahibi olmakta zorluk yaşıyor. Bu sorunu yaşayan çiftlerin yüzde 20'si sperm kalitesi ve sayısı sebebi ile çocuk sahibi olmakta zorlanıyor.
ÖNCELİKLE DOKTORA GÖRÜNMEK ŞART!
Erkeklerde üreme potansiyelinin incelenmesi için yapılan spermiogram ya da halk arasında bilinen adıyla sperm testi, özellikle bir yıl süreyle korumasız ve düzenli olarak cinsel ilişkiye girmesine rağmen gebelik sağlayamayan erkeklere yapılır. Testle sperminin pH değeri, rengi, lökosit varlığı, fruktoz miktarı incelenir. Net sonuç vermesi için genellikle ayda 2 kez bu test tekrarlanır.
Aynı zamanda FSH ve LH hormonlarındaki düzensizlikler, inmemiş testis, testiste torsiyon olarak tanımlanan testisin dönmesi ile dolaşımın bozulması, testiste varis varlığı, sperm kanallarının durumu, üreme organlarını etkileyen hastalıklar da araştırılmalıdır. Doktorunuzun da tavsiyesiyle bazı besin takviyeleriyle sperm kalitesini arttırmak mümkün olabilmektedir.
SPERM KALİTESİNİ ARTTIRAN BESİNLER NELERDİR?
İstiridye
İstiridye, genellikle afrodizyak etkisi ile tanınmaktadır; ancak, bundan daha fazlası var. Çinko ile yüklü bir besin olan istiridye; hem sperm üretimini hem sperm kalitesini hem de testosteron seviyelerini arttırmaktadır. Erkeklerde çinko eksikliği; iktidarsızlık ile ilişkilendirilmektedir. Bu nedenle, istiridye ile çinko desteği, bu konuda da yardımcı olabilir. İstiridye ayrıca; B12, C ve D vitaminleri, protein, demir, bakır ve selenyum içeren besinler arasında da yer almaktadır.
Yumurta
Yumurta, sperm sayısını arttırmaya yardımcı olmanın yanında, sperm kalitesini arttırmak için de harika bir seçenek olarak kabul edilmektedir. Yumurta; protein ve E vitamini ile doludur ve hücreleri, erkeklerde sperm sayısını azaltabilen serbest radikallere karşı korur. Kahvaltı sofralarının ve sporcu beslenmesinin vazgeçilmez gıdalarından biri olan yumurta, sperm sayısını ve doğurganlığı arttırmak için en verimli gıdalardan biridir. İçinde, sperm kalitesi ile ilişkilendirilen çinko, demir, D vitamini, B6 ve B12 vitaminleri ile doludur.
Domates
Hemen her yemekte ve salatalarda lezzetli ve renkli bir malzeme olarak kullandığımız domatesin içeriğindeki likopen, domatesin kırmızı renginden sorumlu bir besin maddesidir. Domates, en yüksek likopen içeriğine sahiptir. Likopen artışı ile sperm sayısı arasında yapılan çalışmalar, bu ikili arasında bilimsel bağlantılar bulunmuştur. Likopenin, erkeklerde prostat hastalığına yakalanma riskini azalttığı da bilinmektedir.
Bitter Çikolata
Bitter çikolata, genellikle libidoyu arttırıcı etkisi ile bilinmektedir. Ya da şık bir akşam yemeği masasında, şampanya kadehlerinin yanında, çilek tanelerinin üzerinde iştah açıcı bir şekilde durur. Onunla ilgili muhtemelen bilmediğiniz şey, sperm kalitesi ve sperm sayısı için de harika olduğudur. Bitter çikolata; erkeklerde meni hacmi ve sperm sayısını arttırdığı bilinen önemli amino asitler içermektedir. Tabi ki, şeker içeriğini minimum seviyede tutan ve kakao oranı önemli ölçüde yüksek olanlardan bahsediyoruz!
Somon
Amerika’da yapılan bir çalışma; somon gibi yağlı balıkları tüketen erkeklerin, kırmızı et yiyen erkeklere göre daha fazla sperm sayısı ve daha kaliteli spermlere sahip olduğunu ileri sürmüştür. Ayrıca, yine aynı çalışmada, işlenmiş et tüketen erkeklerin en düşük sperm sayısına sahip olduğunu göstermiştir. Bu veriler, işlenmiş etlerdeki koruyucu maddelerin, sperm kalitesini doğrudan etkilediğini göstermektedir. Dolayısıyla, somon gibi yağlı balıklar yönünden zengin bir beslenmenin, sperm kalitesini önemli ölçüde arttırdığı görülmektedir.
Yaban Mersini ve Türevleri
Erkek kısırlığı söz konusu olduğunda, yaş önemli bir faktör olsa da; yaban mersini, nar ve orman meyveleri gibi antioksidanlar yönünden zengin besinleri içeren bir beslenme, sağlıklı sperm hücrelerine sahip olmanın anahtarıdır.
Keçiboynuzu
Keçiboynuzu, genellikle pekmez olarak kullanılır. Sağlık yararları oldukça fazladır. Beyin, kalp ve damar dostudur. Bol miktarda lif içeriği ile de sindirime yardımcı olur. Ayrıca, erkeklerde iktidarsızlığa faydalı olduğu da bilinmektedir. Keçiboynuzu; vücudu güçlendirir, sperm miktarını ve kalitesini arttırır ve kısırlık için de hayati öneme sahiptir.
Sarımsak
Yemeklere tat vermesi için kullandığımız sarımsağın, sağlık için sayısız yararı bulunmaktadır. Sarımsak, önemli ölçüde B6 vitamini içermektedir. B6 vitamini, seks hormonlarını düzenlemede önemli bir rol oynamaktadır. Sarımsak, doğurganlığa faydalarının yanında; cinsel organlara kan akışını arttıran ve libidoyu yükselten maddeler yönünden de zengindir. Sarımsak ayrıca, yüksek selenyum içeriği ile kadınlarda düşük yapma riskini de azaltmaktadır.
Kabak Çekirdeği ve Fındık
Kabak çekirdeği, başta çinko olmak üzere çok çeşitli besin maddeleri ile doludur. Çinko, sperm sağlığınızda önemli bir rol oynamaktadır ve ayrıca, güçlü sperm üretimi için de gereklidir. Çinko içeriği yüksek besinler, erkeklerde testosteron hormonu seviyelerinin artmasına da yardımcı olur. Ve, testosteron seviyeleri arttıkça, erkeklerde sperm sayısında da artış görülür. Vücutta çinko depolamak için, çinko yönünden zengin besinleri günlük olarak tüketmeye özen gösterin. Kabak çekirdeği, düzenli olarak çinko almanın lezzetli, pratik ve ekonomik bir yoludur.
Dana Eti
Yapılan çalışmalar, bir insanın tükettiği et türünün, sperminin bir yumurtayı dölleme yeteneğini etkileyebildiğini göstermektedir. Yağsız dana eti gibi yağsız et ürünleri içeren sağlıklı bir beslenme programı, üreme sağlığını iyileştirmek ve sperm kalitesini arttırmak için yapılması gereken değişikliklerdir.
Muz
Muz, içeriğinde bulunan bromelain enzimi sayesinde sperm kalitesini olumlu yönde etkileyen meyvelerin başında gelmektedir. Doğal bir antienflamatuar olan Bromelin, bu özelliğinin yanı sıra sperm hareketliliğine de katkıda bulunur. Ayrıca vücudun sperm üretme kabiliyetini artıracak C, A ve B1 vitamini içerir.
Avokado ve kuşkonmaz
Enerji kaynağı olarak kullanılan ve aynı zamanda anti-oksidan etkili l'karnitin açısından son derece zengindirler. L karnitin ayrıca balıkta da bol miktarda vardır. Yine enerji kaynağı olarak önem taşıyan L arginin ise yulaf, yer fıstığı, badem, soya fasulyesi, ceviz, süt ürünleri ve kırmızı ette vardır.
Ispanak
Spermlerin sağlıklı bir şekilde gelişebilmesi için vücuda yeterli miktarda folik asit alınması gerekir. Folik asit yeşil yapraklı sebzelerde bol bulunur ve en önemli kaynaklarından biri de ıspanaktır. Erkeklerde folik asit düzeyinin düşük olması sperm sağlığını bozarak spermlerin yumurtaya ulaşma ve yumurta ile etkileşime girme şansını önemli ölçüde düşürür. Aynı zamanda sağlıksız spermlerin genetik anlamda da bozukluklar içeriyor olması nedeniyle folik asit düzeyi düşük olan erkeklerde kromozomsal anomalileri bulunan çocuk sahibi olma ihtimali artacaktır. Bu nedenle düzenli ıspanak tüketimi bu vitaminin vücuda yeterli miktarda alınmasını sağlayarak sperm sağlığı, kalitesi ve miktarını olumlu yönde etkiler.
Çakşır otu ve demir dikeni
Çakşır otu ve demir dikeni; Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yaygın olarak bulunan çakşır otu hormonal mekanizma üzerinde etki yaparak sperm yapımına katkı sağlamaktadır. Bununla birlikte Hindistan’da yetişen ve Hint tıbbında yaygın olarak kullanılan “Demir dikeni” bitkisi testosteron üzerinde arttırıcı etki göstererek, hem cinsel isteği arttırmakta hem de testosteron üzerinden sperm üretimine fayda sağlamaktadır.
SPERM KALİTESİNİ ARTTIRMAK İÇİN AYRICA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Sağlıklı beslenin: Antioksidan açısından bol bol zengin meyve ve sebzeler yemelisiniz. Bu beslenme yöntemi sperm kalitenizi artırmak için iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Sağlıklı bir kiloda olun: Bazı araştırmalar obezitenin sperm sayısını olumsuz ve sperm hareketini de azaltarak, sperm kalitesini etkilediğini göstermektedir.
Stresle baş edin: Stres cinsel fonksiyon azaltmak ve sperm üretmek için gerekli hormonları etkileyebilir.
Hareketli olun: Günlük rutin fiziksel aktiviteleri deneyin
Yüksek Sıcağa Karşı Dikkatli olun: Yüksek sıcaklık sperm üretimini engelleyebilir. Doğurganlığınızı korumak için, sıkı iç çamaşırı veya atletik şort giymeyin. Eğer bisiklet ya da uzun süreler yolculuk yaparsanız, sık sık mola verin ve ayağa kalkın. Doğrudan kucağınıza bir dizüstü bilgisayar koymayın. Jakuzili havuz, sauna ve buharlı banyolardan kaçının.
Sigara içmeyin: Sigara içen erkeklerde düşük sperm sayısı olması daha muhtemeldir. Sigara içmek aynı zamanda sperm hareketlerini azaltır ve spermin şekilsiz olmasına neden olabilir. Eğer sigara içiyorsanız, bırakmak için doktorunuza danışın.
İçtiğiniz alkol miktarını sınırlayın: Fazla alkol tüketimi sperm kalitesini ve miktarını azaltabilir. Eğer alkol içiyorsanız, aşırıya kaçmadan bunu gerçekleştirin.
İlaç kullanırken dikkatli olun: Trisiklik antidepresanlar, anti-androjenler ve diğer çeşitli ilaçlar doğurganlık sorunlarına katkıda bulunabilir. Kas geliştiriciler aynı etkiye sahip olabilir. Kemoterapi ilaçları ve kanser için radyasyon tedavisi de kalıcı kısırlığa neden olabilir. Bu konuda merak ettiğiniz ilaçlar varsa, doğurganlık üzerindeki etkileri hakkında doktorunuza danışın.
YAŞLANMA SPERM KALİTESİNİ ETKİLER Mİ?
Sadece kadınların biyolojik saati yoktur. 50 yaşından sonra sperm hareketi ve sağlıklı sperm sayısı bir adamın doğurganlığını etkileyebilir ve 50 yaşından sonra spermlerde ve doğurganlıkta azalmaya neden olabilir. Bazı araştırmalar yaşlı erkekler tarafından hamile kalan kadınların düşük yapma riskinin hafifçe daha yüksek olduğunu göstermektedir.