POLİKİSTİK OVER SENDROMU NEDİR? PKOS GEBELİĞE ENGEL OLUR MU?
POLİKİSTİK OVER SENDROMU (PKOS) NEDİR?
Son yıllarda görülme sıklığı artan "Polikistik Over Sendromu (PKOS)", doğurganlığı olumsuz etkileyen ve pek çok farklı hastalığın oluşumuna da zemin hazırlayan hormonal bir hastalıktır. Özellikle üreme çağındaki kadınlar arasında yaygın olarak görülen polikistik over; yumurtlama bozukluğu oluşumuna sebep olduğu için gebe kalamama durumuna neden olabilir. Ayrıca tedavi edilmemesi durumunda ilerleyerek hipertansiyon, kalp ve damar hastalıkları gibi pek çok ikincil hastalığa da yol açabilir.
PKOS BELİRTİLERİ NELERDİR?
Yumurtalıklarda küçük ve iyi huylu çok sayıda kistin oluşumu şeklinde gelişen polikistik over belirtileri;
Yumurtlamanın gerçekleşmemesi sebebiyle rahim (uterus) iç duvarı her ay dökülemediğinden dolayısıyla adetlerde gecikme olmaktadır. Ergenlik döneminde bir ya da iki adet dönemi sonrası adet görememe, düzensiz adet görme (35 günden daha seyrek adet görme), olağan dışı kanamalar.
Rahim (uterus) iç duvarı daha uzun süre hormonlara maruz kaldığından dolayı daha fazla kalınlaşmakta, dolayısıyla daha fazla kanama olmaktadır.
- Yüz ve Vücutta Kıllanma Artışı
Artmış erkeklik hormonları sebebiyle hastaların yüzde 70'inde, yüzde ve vücutta kıllanma artışı olmaktadır. Bu hastalık sonucunda vücutta aşırı tüylenme ve ses kalınlaşmasının erkeklik hormonuna bağlı olduğu düşünülmektedir.
Yine artmış erkeklik hormonları sebebiyle cilt normalden daha yağlı olmaktadır. Bu nedenle özellikle yüz, göğüs ve üst sırt bölgesinde sivilce görülebilmektedir. Yüzde ve sırtta aşırı sivilcelenme, cilt dokusunda farklılıklar, lekelenmeler, tekrarlayan sivilcelerin çoğunlukla nedeni polikistik over sendromudur.
- Kilo Artışı / Kilo Vermek Zorlanma
Aşırı derecede kilo alma da belirtiler arasındadır. Polikistik overli kadınların yarısının ileri derecede kilo problemi olduğu belirlenmiştir.
- Saçlarda Seyrelme / Erkek Tipi Kellik
Saçlarda incelme ve dökülme görülebilir.
- Ciltte Koyu Alanlar Oluşması
Ciltte yer yer koyulaşma ve lekeler görülebilir.
PKOS’ da baş ağrısı daha fazla görülmektedir.
POLİKİSTİK OVER SENDROMUNDAKİ KİSTLER ZARARLI MIDIR? PKOS KANSERE NEDEN OLUR MU?
PKOS'da görülen kistler ise zararlı değildir. Bu kistler için cerrahi müdahaleye gerek yoktur ve kistler yumurtalık kanserine neden olmaz.
Ancak, PKOS' da gözlenen hormonal düzensizlikler hayatın ileri dönemlerinde kalp hastalıkları, diyabet ve rahim kanseri riskini arttırmaktadır. PKOS olan kadınların %50 sinden daha fazlasında 40 yaşından önce diyabet görülebilmektedir.
PKOS’lu kadınlarda kolestrol, yüksek tansiyon ve kalp krizi riski görülebilir. Ayrıca polikistik over sendromlu kadınlarda anksiyete ve depresyon daha fazla ortaya çıkmaktadır.
Erken tanı konup tedavi etmek ve kilo kaybı sağlamak uzun dönemde ortaya çıkabilecek olan diyabet ve kalp hastalığı riskini azaltır.
POLİKİSTİK OVER SENDROMU NEDEN OLUR?
Polikistik Over Sendromunun pek çok nedeni olabilir. Bu hastalığa çevresel ve genetik faktörler neden olabilir. Özellikle ailesel yatkınlık hastalığın nedenlerinde üst sıradadır. Polikistik over sendromunun en önemli nedeni obezitedir. Fazla kilo insülin düzeyini arttırarak androjen(erkeklik) hormonlarının artmasına neden olur. Temel androjen erkeklik hormonu; testosterondur. PKOS olan kadınlarda, testosteron normalden fazla üretilir. Normalin üzerinde androjen seviyeleri ise; akne, kıllanma, kilo alımı ve yumurtlama problemlerine neden olur. Kadınlarda yumurtlama düzeninin bozulması nedeni ile yumurtalıklarda kist oluşumları ortaya çıkar.
POLİKİSTİK OVER SENDROMU NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Polikistik Over Sendromunun belirtileri varsa mutlaka bir doktora gidilmesi gerekir. PKOS tanısı için özel bir test yoktur. Bazı parametrelere birlikte bakılır. Ultrason ile yumurtalıklardaki kist oluşumlarına bakılır. Adetin 3. gününde yapılan kan testi ile hormon düzeyleri ölçülür.
Ultrasonda büyüklükleri 8-10 mm'yi geçmeyen, yumurtalıkların çevresinde yerleşim gösteren çok sayıda kist olması, yumurtlamanın olmaması, androjen hormonunun fazla üretilmesi gibi kriterlerle PKOS tanısı koyulabilir.
POLİKİSTİK OVER SENDROMU GEBELİĞE ENGEL MİDİR?
Üreme çağındaki kadınlarda en sık görülen hastalıklardan biri olan polikistik over sendromu (PCOS), yumurtlamayı engellediği ya da düzensiz hale getirdiği için hamile kalma olasılığını düşürmektedir. PCOS adet döngüsünü ve yumurtlamayı bozarak gebe kalmayı zorlaştırmaktadır. Bu nedenle PCOS hastalarının yaklaşık yüzde 70’i gebe kalma ile ilgili sorun yaşamaktadır. Polikistik over sendromu %100 kısırlığa sebep olmamaktadır, ancak hamile kalma şansını önemli ölçüde düşürmektedir.
Bu sendrom ayrıca gebelik komplikasyonlarını da artırmaktadır. Örneğin erken doğum tehdidi, düşük, gebelik hipertansiyonu, gebelik diyabeti gibi istenmeyen durumlar daha sık görülmektedir.
Tüp bebek merkezlerine başvuran kadınların yaklaşık % 20'si PKOS’lu kadınlardır. Yine başka bir araştırmada Doğurganlık çağındaki %4-18 kadında görülen PKOS rahatsızlığı infertil kadınların %25’inde görülmektedir.
PKOS HASTALARI NASIL HAMİLE KALABİLİR? PKOS TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?
PCOS hastaları yumurtlamayı düzenleyen ilaçlar sayesinde gebe kalabilmektedir. Eğer PCOS dışında başka bir sorun yoksa (tüplerin kapalı olması, erkek kısırlığı vb.) tüp bebek tedavisine gerek kalmayabilmektedir. PKOS da en önemli tedavi yaşam tarzı değişikliğidir.
Bu da kilo verme, beslenmeye dikkat etme ve egzersiz yapmakla gerçekleşir.
PKOS için Önce Kilo Verilmeli
PKOS yaşayan kadınların çoğu obezite ve kilo problemi yaşamaktadır. PKOS tedavisinde ilk basamak; sağlıklı beslenme ve egzersiz ile ideal kiloya ulaşmaktır. Vücut ağırlığınızın % 10 veya 15’ini kaybetmek adet döngünüzün daha düzenli olmasına hem de hamile kalmanıza yardımcı olabilir.
Diyetisyen tarafından kişiye özel bir diyet hazırlanmalıdır. Bu diyet ile kişi ideal kilosuna inebilir. İnsülin direncinin azaltılması da bu hastalığa iyi gelmektedir. Ayrıca adet düzeninin sağlanması için doğum kontrol haplarından yararlanılır.
Tüp Bebek PKOS’lu Kadınlar İçin Avantaj!
İlaç kullanımı sonunda bir çok PKOS’lu kadın kendiliğinden hamile kalabilir. Ancak tüp bebek tedavisine gerek kalınsa dahi PCOS hastalarından daha fazla sayıda yumurta elde edilebilmektedir. Tüp bebek tedavisinde polikistik over sendromu bulunan hastalar için gebe kalınabilirlik durumu oldukça kolaydır. Bu durumda yumurtalık uyarım işlemi sonrasında ortaya çıkan yumurta sayısı oldukça fazladır. Bu da tüp bebek için avantajdır. Polikistik over sendromu hastalarında tüp bebek tedavisi ile hamile kalma şansı yaklaşık olarak % 66’dır.
Erken Teşhis Ve Tedavi Önemli
Birçok hastalıkta olduğu gibi polikistik over sendromunda da hastalığın erken dönemde teşhis edilmesi, tedavi planının hastalığın evresine uygun olarak yapılması ve hastalığın ilerleyişinin durdurulmasına yönelik önlemler alınması kişide hastalığın yol açacağı sorunların önüne geçilmesi adına oldukça önemlidir.
BAKINIZ: POLİKİSTİK OVER BESLENME YÖNTEMLERİ NELERDİR? TIKLAYIN