HAMİLELİKTE PLASENTA (BEBEĞİN EŞİ) NASIL YUKARI ÇIKAR?
Plasenta bebeğinizi besleyen ve koruyan bir organdır. Plasentaya halk arasında bebeğin eşi de denilir. Doğumla beraber dışarı atılmaktadır. Hamileliğin ilk haftalarında aşağıda olması genel olarak normal sayılır. Plasenta, hamileliğin son haftalarına doğru, 24. Haftadan itibaren yukarı doğru hareket eder ve yukarıda kalır.
PLASENTA (BEBEĞİN EŞİ) NE ZAMAN YUKARI ÇIKAR?
Gebeliğin erken haftalarında bazı hamilelerde plasenta yani bebeğin eşi, rahmin altına doğru yerleşebilir. Hamileliğinin ilerleyen dönemlerinde ise rahmin büyümesiyle birlikte üst kısımlara doğru hareket etmeye başlar. Bunun için 24. Haftaya kadar beklemek gerekmektedir.
BEBEĞİN EŞİNİN AŞAĞIDA OLMASI NE DEMEK?
Bebeğin 24. Haftadan sonra hala eşinin aşağıda olması, yani plasenta aşağıda olması durumu plasenta previa olarak adlandırılan durumdur. Buna daha anlaşılır şekilde plasentanın rahim ağzını ya da bir kısmını kapatması da denilebilir.
PLASENTA PREVİA NEDİR?
Plasenta previa; plasentanın rahim ağzı üzerinde yerleşmesi yani önde gelmesidir. Kontrol altında tutulmazsa tehlikeli olabilen ciddi bir durumdur.
PLASENTA PREVİA NASIL ANLAŞILIR?
Plasenta previa belirtileri arasında en yaygın görüleni, hamileliğin 20. haftasından sonra ortaya çıkan ağrısız vajinal kanamalardır. 20. haftadan önce yapılan ultrason muayenelerinde plasentanın aşağıda ve doğum kanalını kapatacak şekilde yerleştiği görülebilir ancak genellikle rahim büyümeye devam ettikçe, plasenta da yukarı çıkarak rahim ağzından uzaklaşır. Kanama belirtisi görülürse, muhakkak tekrar ultrason muayenesi yapılması gerekir. Bu muayenede plasentanın yeri kolaylıkla tespit edilebilmektedir.
Genellikle bir ağrı ya da sancı görülmez bazen hiçbir belirti de vermeyebilir yapılan rutin muayenelerle anlaşılır.
PLASENTA PREVİA NELERE YOL AÇAR?
Anne açısından;
-
Plasenta previa ani kanamalara neden olabilir. Açık renkli ve ağrısız olacak şekilde gözlemlenen kanama, akut ve şiddetli şekilde meydana geldiğinde şok belirtilerine neden olabilir. Tekrarladığında ise anemiye neden olabilir. Plasenta rahim ağzına ne kadar yakında kanama ihtimali de o kadar artar.
-
Plasenta previa aynı zamanda plasentanın rahim duvarına yapışarak; doğumdan sonra plasentanın ayrılmasını zorlaştırabilir. %10 ihtimalle ortaya çıkarak rahmin alınmasını gerektirecek ciddi sorunlara neden olabilir.
-
Rahim ağzını tamamen kapatarak bebeğin doğum kanalına geçişini engeller ve normal doğumu imkansız hale getirebilir.
Bebek açısından;
-
Bu duruma bağlı gelişen kanama, bebekte de kansızlığa neden olabilir. Anemi, yeni doğanlarda bazı hastalıklara neden olabilmektedir.
-
Bebekte pozisyon sorunları ortaya çıkabilir. Normalde baş aşağı durması beklenen bebek poposu aşağıda olacak şekilde, yan veya çapraz şekillerde durabilir.
-
Plasenta previa, nadiren de olsa erken doğuma neden olarak bebekte prematüriteye bağlı sorunlara yol açabilir.
-
Plasenta previaya bağlı kanamalar geçiren annelerin bebeklerinde rahim içi gelişme geriliği veya gelişimsel anomalilere de rastlanabilmektedir.
PLASENTA PREVİA TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR? PLASENTA PREVİA DURUMUNDA NE YAPMAK GEREKİR?
Üçüncü trimestere kadar kanama yaşamıyorsanız doktor kontrolünde olarak ekstra bir şey yapılmasına gerek yoktur. Hatta bazı vakalarda kendiliğinden düzelme de görülebilir.
Plasenta previanın bilinen bir tedavisi yoktur. Ancak bu durumdaki gebeler, kanama ve erken doğum riski için sıkı bir şekilde takip edilmelidirler.
20. haftadan itibaren, rutin olarak yapılan ultrason muayenelerinde plasentanın yerleşimi takip edilir. 34. haftaya kadar plasentanın yer değiştirmesi mümkündür ancak 34. haftadan sonra hala rahim ağzına yakın gözlemlenen plasenta, artık yukarı çıkamayacaktır. Bu durumda planlı sezaryen doğum tercih edilir, çünkü doğum kasılmalarının başlaması vajinal kanamayı tetikleyerek çeşitli risk durumlarına neden olabilmektedir.
Eğer kanamanız varsa; muhtemelen yatak istiharati ve cinsel ilişki perhizi ile hamileliğinizi geçirirsiniz. Her an erken doğum riskine karşı sıkı takipte olmanız gerekmektedir.
Bu tanıyı alan hastaların hemen hemen hepsi sezaryen doğumla doğum yaparlar. Bu sezaryen doğum öncesinde mutlaka tedbirler alınmalıdır. Hasta doğum sırasında yoğun kanama yaşayabilir. Hemoglobin değerini 12 gr üzerinde tutacak şekilde demir ve vitamin takviyeleri yapılır. Acil olarak ameliyata girilemiyorsa, ameliyat günü kan grubuyla uyumlu kan ve plazma hazırlığı yapılır. Ciddi bir ameliyat olduğu için önceden anestezi, kan merkezi, erişkin yoğun bakım ve yeni doğan yoğun bakım birimlerine bilgi verilir ve hazır olmaları sağlanır.
HAMİLELİKTE BEBEĞİN EŞİNİN AŞAĞIDA OLMASI ERKEN DOĞUM BELİRTİSİ MİDİR?
Bu durumda eş zamanlı olarak rahim ağzı yani yani serviks uzunluğu ölçülür. Rahim ağzının kısa olduğu tespit edilirse erken doğum olma ihtimalinden söz edilebilmektedir. Rahim ağzının uzunluğu 3 cm’den fazlaysa bu durumda erken doğum riski genelde olmaz.
PLASENTA PREVİA DÜZELİR Mİ? BEBEĞİN EŞİ YUKARI ÇIKAR MI?
20. haftadan itibaren, rutin olarak yapılan ultrason muayenelerinde plasentanın yerleşimi takip edilir. 34. haftaya kadar plasentanın yer değiştirmesi mümkündür ancak 34. haftadan sonra hala rahim ağzına yakın gözlemlenen plasenta, artık yukarı çıkamayacaktır.
Plasenta yani bebeğin eşi hamileliğin ilk haftalarında aşağıda olabilmektedir. Bu durumun en yaygın belirtisi hafif kanamalardır. Fakat bazen kanama da görülmeyebilir. Plasenta bu süreçte rahme yapışıktır. Sonraki haftalarda rahim büyümeye başlar ve gebeliğin 25-28. haftaları arasında plasenta yukarı çıkar. Bu yüzden düzenli doktor takibi çok önemlidir.
BEBEĞİN EŞİNİN AŞAĞIDA OLDUĞU NASIL ANLAŞILIR?
Bebeğin eşinin aşağıda olması bazen kanamalara yol açabilir. Fakat genelde sancı veya ağrı yapmaz. Ama nadir olarak anne adayları alt karın bölgelerinde ağrı hissedebilmektedir. Cinsel ilişki sonrasında hafif şekilde ağrı şikayeti olabilmektedir. Bu yüzden bu durum düzenli doktor takibiyle anlaşılmaktadır.
PLASENTA PREVİADA SEZARYEN DOĞUM NE ZAMAN YAPILMALIDIR?
ACOG (Amerikan Obstetri ve Jinekoloji Derneği) ne göre 36.hafta ile 37 hafta 6 gün arasında planlı sezaryen önermektedir.
BEBEĞİN EŞİ AŞAĞIDA OLANLAR NORMAL DOĞUM YAPABİLİR Mİ?
Plasenta previa totalisli gebelerde normal doğum yapılamaz. Plasenta previanın bazı türlerinde yapılma ihtimali olsa da yine de önerilmemektedir. Bu nedenle sezaryenle doğum yapılması olası komplikasyonları önlemek açısından daha güvenlidir.
PLASENTA PREVİA OLANLAR NASIL YATMALI VE NELERE DİKKAT ETMELİ?
Plasenta previa tanısı alan hamile kadınlarda cinsel ilişki ve vajinal muayene yasak olacaktır. Doktorunuz tam yatak istirahati önerebileceği gibi, egzersizi, aşırı yorulmayı da yasaklayabilir. En önemlisi düzenli ve sık doktor takibinde kalmak ihmal edilmemelidir.
BAKINIZ: PLASENTA PREVİA TÜRLERİ NELERDİR? TIKLAYIN