ÇİKOLATA KİSTİ (ENDOMETRİOZİS) HAMİLELİĞE ENGEL Mİ?
ENDOMETRİOZİS (ÇİKOLATA KİSTİ) NEDİR?
Endometriozis, yada diğer adıyla çikolata kisti kadınlarda sık görülen bir problemdir ve tedavi edilmez ise kısırlığa neden olabilir. Endometriozis daha çok 30’lu yaşlarda görülür. Rahmin içini kaplayan dokuya endometrium denir ve bu dokunun rahim yerine vücudun başka bir yerinde büyümesine endometriozis denir.
ENDOMETRİOZİS (ÇİKOLATA KİSTİ) NEDEN OLUR, KİMLERDE DAHA SIK GÖRÜLÜR?
Bu anormal durumun nedeni hala tam olarak açıklanamamıştır. Endometriozis, infertilite tanısı almış kadınların büyük çoğunluğunda, çocuk sahibi olmuş kadınların %20'sinde de gözlenmektedir. Daha çok modern hayatın hastalığı olarak bilinir o yüzden sosyoekonomik durumu yüksek olan kadınlarda daha sık rastlanır. Ailesinde yakın çevrede endometriozis tanısı alan kadınlar varsa, bu kişiler daha fazla risk altındadır. Bu kişilerin 7 kat fazla riskli olduğu söylenebilir.
ÇİKOLATA KİSTİ (ENDOMETRİOZİS )BELİRTİLERİ NELERDİR?
Endometriozis bazen ultrason yoluyla tesadüfen tespit edilebilir, yani şikayet olmadan da gelişebilir. Endometrioziste görülen en önemli belirti genellikle adet dönemleriyle ilişkili olan kasık ağrısıdır. Her ne kadar çoğu kadında adet dönemleri ağrılı geçse de endometriozisi olanlarda çok daha şiddetli bir ağrı söz konusudur.
Karın ağrısı ve kramplar genellikle adet kanaması öncesinde başlar. Ağrı adet dönemi süresince devam eder. Ağrı bazı kadınlarda öyle şiddetlidir ki doktora gitmek zorunda bile kalabilirler. Bu ağrılar sadece adet döneminde olur. Bel ağrısı da eklenebilir.
Endometrioziste ilişki sırasında kasık ağrısında rastlanır.
- Büyük abdest veya idrara çıkma sırasında ağrı:
Genelde adet dönemlerinde belirginleşen dışkılama ya da idrar yapma sırasında sancı görülmektedir.
Bazı zamanlarda adet dönemlerinde aşırı kanama veya dönemler arasında anormal kanama görülebilir.
Endometriozis genellikle ilk kez kısırlık nedeniyle tıbbi yardım arayanlarda teşhis edilir.
- Diğer belirti ve bulgular:
Özellikle adet dönemlerinde artan yorgunluk, ishal, kabızlık, şişkinlik, bulantı gibi belirtiler görülebilir.
ENDOMETRİOZİS(ÇİKOLATA KİSTİ) GEBELİĞE ENGEL OLUR MU?
Endometriozis tanısı alan kadınlarda görülen yaygın semptomlardan biri de, (kısırlık) infertilitedir. İnfertilitesi olan kadınların tahminen %20-50’si endometriozis olabilmekte ve endometriozis olan kadınların ise %30-40’ının infertilitesi olabilmektedir. Endometriozis, pelvik anatomik bozukluklar sonucunda yumurtlama ve döllenme süreçlerini bozarak infertiliteye neden olabilmektedir.
Yapılan son çalışmalarda endometriozis tanısı olan kadınların, endometriozisi olmayan kadınlara göre infertilite riskinin iki kat olduğu gösterilmiştir.
Fakat tüm bunlar Endometriozis olan kadının gebe kalamayacağını göstermez. Endometriozis hastası kadınlar gebe kalamaz denemez. Her ay içinde hasta olmayanlara göre gebe kalma şansı yarı yarıya azalır.
Çikolata kisti direkt olarak hamileliğe engel olmayabilir ama hamile kalma şansını düşüreceğinden mutlaka tedavi edilmelidir. Daha çok cerrahi tedavi tercih edilir. Cerrahi işlem genellikle laparoskopik yöntemle yapılır. Endometriozis sıklıkla başarılı bir biçimde tedavi edilebilir. Ameliyat sonrasında doğal yollarla hamilelik için 6 ay beklenir. Bu sürenin sonunda gebelik gerçekleşmezse tüp bebek tedavisi gibi yöntemlere başvurulabilir.
ENDOMETRİOZİS (ÇİKOLATA KİSTİ) TANISI NASIL KONULUR?
Genel olarak ultrason altında rahatlıkla görünürler.
Pelvik muayene: Pelvik yani jinekolojik muayene ile üreme organlarında bulunan anormallikler ve endometriozis saptanabilir.
Ultrason: Hastada endometriozis ile ilişkili kistler oluşmuşsa bunlar USG ile saptanabilir.
Laparoskopi. Bazen standart bir ultrason ile endometriozis tanısı koymak mümkün olmayabilir. O zaman laparoskopi kullanılır. Laparoskopi, genel anestezi altında, göbek deliği yakınından açılan küçük bir kesi yoluyla karın içine girilerek yapılır. Gerekli görülürse daha ileri testler için doku örneği (biyopsi) alınabilir. Laparoskopi sırasında endometriozis odakları çıkarılarak hastalık tamamen tedavi edilebilir. Böylece tanı ve tedavi sadece tek bir ameliyatla tamamlanır.
ENDOMETRİOZİS (ÇİKOLATA KİSTİ) TEDAVİSİ NASIL OLUR?
Endometriozis tedavisi ilaçlarla veya ameliyatla yapılabilir. Hastalığın tedavisinde hastanın doktora başvurma nedeni oldukça önemli olmaktadır. Hastanın bebek isteği olup olmamasına göre tedavi şekillenir. Bazen hem ilaçlar hem de cerrahi tedavi birlikte kullanılabilir. Tedavide öncelikle ilaçlar denenir. İlaçlarla başarı elde edilemediğinde ise cerrahi tedavi seçenekleri değerlendirilir.
Endometriozis ve etrafındaki dokuyu almak için ameliyat yapılabilir. Endometriozisin en şiddetli vakalarında ameliyat en iyi tedavi şeklidir. Ameliyat en sık laparoskopi ile yapılır. Laparoskopi, genel anestezi altında, göbek deliği yakınından açılan küçük bir kesi yoluyla karın içine girilerek yapılır.
Hamilelik planlayan kadınlarda genelde hormon tedavisi uygulanamaz. Bu nedenle cerrahi tedavi tercih edilir. Cerrahi işlem genellikle laparoskopik yöntemle yapılır. Ameliyat sonrasında doğal yollarla hamilelik için 6 ay beklenir. Bu sürenin sonunda gebelik gerçekleşmezse tüp bebek tedavisi gibi yöntemlere başvurulabilir.
Özellikle 35 yaşın üzerindeki kadınlarda tüp bebek uygulamasının başarı oranı düşeceği için çok fazla beklememek gerekmektedir.
ENDOMETRİOZİS AMELİYATI SONRASI HAMİLE KALMA ŞANSI NEDİR?
Endometriozis operasyonu sonrası hamile kalma şansı hekime ve tekniğe bağlı değişmekle birlikte ilk yıl içerisinde %50'ye ulaşır. Bazı hastalarda ameliyat sonrası aşılama veya tüp bebek de önerilebilir. Endometriozis 1 yıl sonra tekrar oluşabileceğinden dolayı ameliyattan sonra gebelik planı hemen uygulanmalıdır.